Serdecznie zapraszamy na premierę nowej publikacji naukowej Muzeum Górnictwa Węglowego pn. „Kolonie robotnicze Zabrza i ich mieszkańcy. Żyło się biednie, ale szczęśliwie". Premiera odbędzie się w piątek, 1 grudnia 2017 o godz. 18.00 w Łaźni Łańcuszkowej Sztolni Królowa Luiza, ul. Wolności 408 w Zabrzu.
Książka "Kolonie robotnicze Zabrza i ich mieszkańcy. Żyło się biednie, ale szczęśliwie" to publikacja powstała w efekcie realizacji projektu naukowo-badawczego „Patronackie osiedla robotnicze w Zabrzu: Borsigwerk, Zandka i kolonia Ballestrema w Rokitnicy 1863–2016". Celem projektu było badanie funkcjonowania pamięci wśród mieszkańców kolonii patronackich, budowanych przez właścicieli zakładów przemysłowych i tworzących swoiste mikroświaty.
Robotnicy Zakładów Borsiga, pocz. XX w.
W trakcie projektu grupa naukowców (historyków, etnologów, antropolog i architekta) sprawdzała, na ile pamięć obyczajów, języka, tradycji została przez mieszkańców kolonii zachowana, a na ile uległa modyfikacji na przestrzeni dziejów. Na ile pamięć o kulturze poddawała się takiemu przymusowi historii, jak np. migracjom, wojnie. Na ile te wspólnoty, jakie tworzyli mieszkańcy kolonii, okazały się jednorodne i trwałe. Czy w końcu, na ile architektura, bo poruszamy zagadnienie pamięci miejsca, wpłynęła na to, czy ci ludzie zachowali tą pamięć czy nie, a także, czy pamięci ludzi przybyłych po 1945 roku (między innymi w latach 70. i 80. XX wieku) wchodzą ze sobą w relacje i jak to zmieniło przestrzeń osiedla.
Czas wolny w Borsigwerku, pocz. XX w.
Największą wartością książki jest to, że powstała we współpracy z mieszkańcami kolonii. Autorom udało się dotrzeć do tych, którzy zechcieli opowiedzieć o swoim życiu, podzielić się pamięcią. W ramach projektu, którego pokłosiem jest ta publikacja, przeprowadzono rozmowy między innymi z potomkami pierwszych mieszkańców. Do grona rozmówców należy także zaliczyć tych, którzy zamieszkali w koloniach po 1945 roku.
Najmłodsi mieszkańcy Borsigwerku, l. 50. XX w.
Książka opowiada o architekturze, życiu codziennym i świątecznym, które toczyło się w obrębie kolonii. Na jej stronach opisano między innymi tradycje związane z obchodami Bożego Narodzenia, celebrowania Komunii i Konfirmacji. Omówiono także pamięć językową mieszkańców. Całość uzupełnia opis bogactwa architektonicznego i analiza antropologiczna. Publikacja powstała dzięki wsparciu finansowemu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe, priorytet: Kultura ludowa i tradycyjna". Wydawnictwo jest uzupełnieniem wydanej w ubiegłym roku książki „Narracje górnicze z terenu Zabrza".
Serdecznie zapraszamy na premierę publikacji!
Poniżej kilka zdjęć z premiery publikacji:
